ผู้สื่อข่าวพามาชมวิถีชุมชนชาวใต้ในพื้นที่ตำบลบ่อวิน-ตำบลเขาคันทรง อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ซึ่งมีกลุ่มชาวใต้ที่มาทำงานและย้ายถิ่นฐานมาอยู่ในพื้นที่จังหวัดชลบุรีหลายสิบปีแต่ก็ยังไม่ลืมวัฒนธรรมขนบธรรมเนียมประเพณีดั่งเดิม ขนมสารทเดือนสิบ ขนมวันสารทไทย หรือ ของเซ่นไหว้สำคัญ 5 อย่าง ที่จัดไว้ให้เปรต(หรือผู้ล่วงลับ) จะถูกจัดอยู่ใน หฺมฺรับ (อ่านว่า หมับ แปลว่า สำรับ) ประกอบด้วยอาหารคาวหวานต่างๆ ที่ผู้ตายชอบทาน และที่จะขาดไม่ได้ก็คือขนม 5 อย่างต่อไปนี้
1. ขนมพองทำมาจากข้าวเหนียวนึ่งสุกแล้วนำไปตากแห้ง จากนั้นนำมาทอดจนกรอบฟู เป็นสัญลักษณ์แทนแพหรือเรือที่ฟูฟ่อง มีน้ำหนักเบา ใช้ล่องข้ามห้วงมหรรณพล่องพาดวงวิญญานข้ามสังสารวัฏสู่สุคติ
2. ขนมลา เป็นขนมที่ทำจากแป้งและน้ำตาลมะพร้าว นำมาโรยเป็นสายเล็กๆ ในกระทะที่มีน้ำมัน ปัจจุบันขนมลามีทั้งแบบกรอบ และแบบนิ่มที่สามารถแผ่เป็นผืนใหญ่ ที่มีลักษณะเป็นเส้นใย สื่อความหมายแทนแพรพรรณเครื่องนุ่มห่ม
3.ขนมกง หรือขนมไข่ปลา ขนมโบราณ ทำจากถั่วเขียวผ่าซีกนำมาบดละเอียดและปั้น เป็นรูปคล้ายกงจักร หรือไข่ปลา แล้วนำไปชุบแป้งทอดจนกรอบ เป็นสัญลักษณ์แทนเครื่องประดับ สำหรับตกแต่งร่างกายให้แก่บรรพบุรุษ
4. ขนมดีซำ เป็นขนมที่ถูกปั้นเป็นวงกลมแล้วเจาะรูตรงกลาง จากนั้นนำไปทอดให้เหลือง ฟู ใช้เป็นสัญลักษณ์แทนเบี้ยหรือเงินทอง สำหรับให้บรรพบุรุษนำไปใช้สอยในโลกวิญญาน
5. ขนมบ้า เป็นส่วนผสมระหว่างมัน แป้ง และน้ำตาล จากนั้นปั้นขนมเป็นรูปทรงกลมๆ แบนๆ นำมา ทอดจนกรอบ เป็นสัญลักษณ์แทนลูกสะบ้า สำหรับเล่นรับวันสงกรานต์ เพื่อสร้างความเพลิดเพลินให้แก่บรรพบุรุษ
นอกจากนี้ยังมีขนมที่ชาวไทยนิยมนำมาทำบุญ และนำมาเซ่นไหว้ในวันสารทไทย นอกเหนือจากขนม 5 อย่างด้านบนแล้ว คือกระยาสารท : กระยาสารทเป็นขนมประจำวันสารท ในทุกท้องถิ่นของประเทศไทย ในช่วงเช้าชาวบ้านจะนำข้าวปลาอาหาร พร้อมขนมกระยาสารท และขนมหรืออาหารท้องถิ่นต่างๆ ไปตักบาตรที่วัด เพราะมีความเชื่อว่า ถ้าไม่ได้นำขนมกระยาสารทไปใส่บาตรในวันสารทไทย ญาติผู้ล่วงลับก็จะไม่ได้ส่วนบุญส่วนกุศลที่ทำไปให้ขนมเทียน : มีความหมายใช้แทนหมอน สำหรับให้บรรพบุรุษใช้หนุนนอน และจะช่วยหนุนนำให้ลูกหลานมีความเจริญรุ่งเรือง และยังมีของเซ่นไหว้บรรพบุรุษผู้ล่วงลับที่ขาดไม่ได้ อาหารคาวที่ขาดไม่ได้ในครัวชาวใต้อย่าง ข้าวสาร กะปิเคย พริก หอม กระเทียม และขมิ้น ของจำเป็นในห้องครัว เพื่อให้ผู้ล่วงลับยังมีกินมีใช้ไม่ขาด —
